Borderline wat is het?
Roekeloos rijgedrag, zelfbeschadiging, verslaving en eetstoornissen kunnen uitingen zijn van iemand met borderline. Deze brengen niet alleen jezelf in gevaar, maar ook je omgeving.
We leggen eerst uit wat borderline precies is en wat de kenmerken zijn. Vervolgens benoemen we de mogelijke oorzaken en de relatie tot stress. Tot slot, bespreken we de oplossingen en mogelijke behandelingen om borderline tegen te gaan.
Het is een psychische persoonlijkheidsstoornis dat zich uit in extreme stemmingswisselingen. Vaak gaat dit gepaard met depressiviteit en wanhoop, waardoor mensen met borderline zich uiterst vreemd kunnen gedragen.
Wanneer je stoornis hebt, is de kloof tussen je verstand en emotie zeer groot. Emotioneel ben je te vergelijken met een kind. Je bent heel gevoelig voor kritiek en voelt je doorgaans eenzaam en leeg van binnen. Dit is echter niet zichtbaar voor de buitenwereld, waardoor er een grote wisseling tussen emotie, gedrag en gedachten plaatsvindt.
Hoe ernstig borderline zich uit verschilt per persoon. Het is te herkennen als je tenminste vijf van de volgende kenmerken vertoont.
Kenmerken van borderline;
- wisseling in stemming van emotie, gedrag en gedachten
- depressief gedrag
- impulsief gedrag
- extreem reageren
- dwanggedachtes
- zwart-wit denken
- verlatingsangst
- instabiele relaties
- waanideeën
- zelfverminking
- angstig gedrag
Meer vrouwen dan mannen hebben borderline
Bij zowel mannen als vrouwen is de kans op deze aandoening groter door een traumatische ervaring in de jeugd.
Borderline komt het meest voor bij vrouwen in de leeftijdscategorie 18 tot 25 jaar. Dit komt doordat vrouwen in hun jeugd, vaker dan mannen, slachtoffer zijn van seksueel misbruik.
Oorzaken van borderline
Het is moeilijk één oorzaak aan te wijzen. Vaak is het een combinatie van factoren die leiden tot deze persoonlijkheidsstoornis. Hieronder hebben we de mogelijke oorzaken op een rij gezet.
Slechte jeugd en opvoeding
Je jeugd en opvoeding zijn belangrijke factoren voor je psychische vorming als persoon. Ideaal is een stabiele jeugd zonder zorgen met veel liefde van familie en vrienden. Het komt echter ook voor dat je als kind wordt verwaarloosd, (seksueel) misbruikt, of andere heftige gebeurtenissen meemaakt. Zulke ingrijpende gebeurtenissen gaan vaak gepaard met veel stress en kunnen van invloed zijn op het krijgen van deze stoornis.
Biologische factoren
Biologische factoren kunnen invloed hebben. Denk hierbij aan aanleg en erfelijkheid. Zo kun je aanleg hebben voor emotionele instabiliteit en kan een erfelijke factor een stoornis in de serine-huishouding zijn. Het hormoon Serine reguleert prettige gevoelens; door de stoornis krijg je sneller stemmingswisselingen of een somber gevoel.
Instabiel karakter
Iemand met een gevoelig en instabiel karakter heeft een verhoogde kans op het krijgen van borderline. Je karakter is aangeboren en wordt verder gevormd door je opvoeding, levenservaringen en omgevingsfactoren. Doorgaans hebben mensen met borderline een instabiel karakter dat gemakkelijk te beïnvloeden is.
Stress en borderline
Stress speelt, zoals eerder gezegd, een belangrijke rol bij ingrijpende gebeurtenissen in je jeugd. Daarom gaan we hieronder dieper in op de relatie tussen stress en het ontstaan van borderline.
Stress heeft invloed op het ontstaan van borderline
Bij ingrijpende gebeurtenissen in de jeugd, zoals misbruik of verwaarlozing, komt in een korte periode extreem veel stress vrij. De extreme hoeveelheid stresshormonen in je bloed zorgen ervoor dat je deze ingrijpende gebeurtenis niet meer kunt vergeten. Als je vervolgens jaren later een kleine trigger krijgt die verwijst naar deze ingrijpende gebeurtenis, komen dezelfde gevoelens weer los. Je kunt hierdoor nachtmerries of flashbacks krijgen. Hierdoor kun je het aangaan van relaties vermijden, vooral bij personen die je doen denken aan vroeger.
Deze onderliggende stress speelt de rest van je leven een grote rol en geeft je het gevoel dat je geen controle meer hebt over je emoties. Mensen met borderline hebben vaak ook stressgerelateerde klachten, angststoornissen en eetstoornissen.
Oplossingen: mogelijke behandelingen
Hieronder lees je de mogelijke behandelingen die helpen van borderline af te komen. Het belangrijkste is dat je bij elke vorm van behandeling zeer gemotiveerd bent om beter te worden.
1. Medicatie
Er zijn verschillende medicijnen die kunnen helpen om je klachten te verminderen, dit zijn:
- antidepressiva
- kalmerings- of slaaptabletten
- antipsychotische middelen
- stemmingsregulerende middelen
Voordat je medicatie wilt gebruiken dien je contact op te nemen met je huisarts.
2. Therapie
Als je in behandeling gaat voor borderline leer je om te gaan met je emoties en de grip op jezelf terug te krijgen. Effectieve behandelingen zijn:
- psychotherapie: door te praten met een therapeut kan je samen het probleem aanpakken;
- gedragstherapie: gaat in op het veranderen van je eigen gedrag;
- cognitieve therapie: gaat in op gedragspatronen en een realistische kijk op het leven.
3. Omgaan met stress
Door te praten over je gevoelens bij ingrijpende gebeurtenissen uit het verleden, kun je een opgelucht gevoel krijgen en over je problemen heenstappen. Daarnaast kun je ook overwegen om de hulp van een psycholoog in te schakelen om je te helpen deze gevoelens een plek te geven.
Verder is het belangrijk dat je om leert gaan met de stressklachten die leiden tot borderline. Probeer je hierbij niet te focussen op negatieve gedachten en geef je geest genoeg rust.
Wil je meer weten over stress en hoe je stress kunt verminderen? Lees dan over deze online cursus tegen stress.
Veelgestelde vragen
Hoe kan ik het beste omgaan met iemand die borderline heeft?
Mensen met deze psychische stoornis doen vaak een beroep op hun directe omgeving. Omgaan met iemand met borderline is heel moeilijk, omdat diegene erg onvoorspelbaar kan reageren. De volgende tips helpen je om op een goede manier om te gaan met iemand met borderline:
- Lees je in over de verschijnselen en bijwerkingen, zodat je beter begrijpt wat iemand met borderline ervaart.
- Accepteer dat het moeite en tijd kost voor de persoon met borderline om er goed mee leren om te gaan. Dit proces kun je versnellen door positieve punten te benadrukken.
- Vat het gedrag van iemand met borderline nooit persoonlijk op.
Heb ik last van stemmingswisselingen of is het borderline?
Stemmingswisselingen zijn op zichzelf geen stoornis. Vaak valt het je omgeving wel op dat je niet jezelf bent. Als er sprake is van borderline gaan stemmingswisselingen vaak gepaard met andere klachten, zoals hierboven genoemd bij de kenmerken. Om zeker te weten of je het hebt, kun je het beste langsgaan bij je huisarts.
Meer informatie
- Borderline: symptomen en therapie (Dokterdokter.nl)
8-weekse MindFulness MBSR training in 5 dagen!
Advertentie - Geen 8 weken 2,5 uur per week maar 5 dagen intensief een MindFulness training incl. GRATIS 8 weken online coaching. Sneller resultaat en net zo effectief. De '5-daagse MindFulness training' van MindFulGenieten is een praktische 5 daagse training met vele praktische handvatten om gelijk in je dagelijkse leven toe te passen.Bijna 400 mensen hebben al een mindfulness training gevolgd bij MindFulGenieten en uitstekende blijvende resultaten geboekt! Begin nu met jouw verandering in je eigen leven. >
