Als vrouw van rond de 50 gebeurt er veel in je leven en in je lijf. De kinderen zijn of gaan de deur uit, mantelzorgtaken nemen toe, en ook lichamelijk gebeurt er veel; je gaat van de vruchtbare fase over naar de onvruchtbare fase. En ja dat is een normaal proces maar het vraagt ongemerkt veel van je lichaam.
Zo kun je te maken krijgen met een (groot) aantal typische en a-typische overgangsklachten zoals opvliegers, hartkloppingen, slecht slapen, stemmingswisselingen, onrustig of emotioneel voelen enz. Deze klachten ontstaan omdat de aanmaak van hormonen afneemt.
Als je daarnaast ook veel stress ervaart dan wordt jouw lichaam dubbel belast, omdat je lichaam ook bij stress reageert met de aanmaak van hormonen. Vrouwen van rond de 50 krijgen vaak van hun huisarts te horen dat ze burn-out zijn terwijl ze zichzelf daar niet in herkennen. Want ja best een drukke baan en/of sociaal leven en ja er is ook wel stress, maar burn-out?
Als je dit herkent kan jouw eigen gevoel zomaar waar zijn, want burn-out ten gevolge van de overgang komt vaker voor dan je denkt.
Tijdens de overgang wordt de aanmaak van de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron in de eierstokken verminderd en uiteindelijk stopt de aanmaak hiervan. Progesteron kan behalve in de eierstokken ook in de bijnieren geproduceerd worden. Tenminste als je niet te veel stress ervaart. De bijnieren produceren de stresshormonen adrenaline en cortisol. Progesteron heeft dezelfde bouwstof als cortisol.
Bij teveel stress zal je lichaam er voor kiezen de aanmaak van deze hormonen voorrang te geven. Normaal gesproken is dit voor jouw lichaam geen enkel probleem, maar als je in de overgang bent en de productie van progesteron in de eierstokken daalt, kan dit teveel van je bijnieren vragen. De overgang is een proces dat veel van je lichaam vraagt en een groot beroep doet op je bijnieren. Als je dus door stress ook veel van je bijnieren vraagt kunnen je bijnieren uitgeput raken.
Veel overgangsklachten hebben dan ook niet zozeer te maken met een daling van oestrogeen, maar juist met uitputting van progesteron. De stress verergert deze klachten en de klachten verergeren de stress en de overgangsklachten en zie daar : een visuele cirkel.
Stress tijdens de overgang maakt dat jouw hormoonsysteem nog meer uit balans raakt, en dat daardoor de overgangsklachten verergeren. Bijvoorbeeld een verminderde nachtrust door de stress en de overgang verminderd bovendien de belastbaarheid en veerkracht en vergroot je stressgevoeligheid. Jouw korte lontje is daarmee verklaart.
Vrouwen denken vaak dat het “bij de overgang hoort” dat je “er mee moet leren omgaan” en dat “het erbij hoort” maar realiseren zich te weinig dat door deze belasting de accu langzaam leegloopt. Net als in de fase voordat je burn-out raakt. En daarmee is ook verklaart waarom het moeilijk is om vast te stellen of je burn-out bent door teveel aan stress of dat je burn-out bent door een overbelasting van je bijnieren of dat er sprake is van een combinatie.
Wat kun je doen:
- Volg je gevoel. Heb jij het idee dat niet alleen de stress voor jouw lichamelijke uitputting zorgt, dan heb je daar vast gelijk in. Blijf altijd jouw gevoel volgen, ook in het zoeken naar oplossingen.
- Volg je lichaam. Er is geen betere indicator dan jouw lichaam om aan te geven waar het wel of niet behoefte aan heeft. Leer om hier naar te luisteren.
- Probeer de stress zoveel als mogelijk te verminderen. Kijk waar je behoefte aan hebt en hoe je dat voor jezelf kunt organiseren.
- Bedenk praktische oplossingen voor stressgevers, vraag hulp, delegeer taken, laat dingen los, pak niet alles op.
- Beweeg! Regelmatig bewegen is goed bij zowel burnout als overgangsklachtgen dus om welke reden je het ook doet, het zal je altijd iets opleveren.
- Heb je hulp nodig van een coach of een overgangsconsulent, schakel die dan in.
