Veel mensen schieten bij kritiek al snel in de stress. Kritiek kan moeilijk zijn om te horen, zeker als je het regelmatig hoort. Je krijgt dan al snel het gevoel dat je niets goed doet. Zeker als dat vaker gebeurt door dezelfde persoon of als meerdere personen het zelfde zeggen.
Je collega’s klagen dat je te veel fouten maakt en je werk niet op tijd klaar is. Of misschien heeft jouw partner wel kritiek omdat je het dopje van de tandpasta er niet opdoet, of je na werk op de bank ploft omdat je te moe bent om direct iets anders te gaan doen.
Kritiek doet pijn en verdriet en kan veel stress bezorgen. Het kost je energie en de sfeer met de persoon die de kritiek levert wordt er meestal niet beter op. Je gaat aan jezelf twijfelen. En je krijgt het onprettige gevoel dat anderen continu op je zitten te letten.
Je wilt het natuurlijk graag goed doen, want een compliment ontvangen is een stuk leuker dan afkeuring, kritiek en de bijbehorende stress. Heb je je wel eens gerealiseerd dat wat een ander over je zegt vaak meer met de ander te maken heeft en helemaal niets met jou te maken hoeft te hebben?
Filter wat anderen tegen je zeggen. Dit doe je door je af te vragen of je herkent wat de ander zegt. Het wel of niet herkennen van de kritiek maakt dat je weet hoe je ermee om moet gaan. Je hebt, net als ieder ander een blinde vlek, dat wil zeggen dat er dingen zijn die we zeggen of doen die we zelf niet doorhebben. Als je jezelf een beetje kent kun je echt wel bepalen of je iets van waarheid herkend in wat de ander zegt.
Hou er rekening mee dat een ander niet begrijpt of beseft dat wat hij/zij zegt meer over hem/haar zegt dan over jou. Veel mensen staan daar niet bij stil. Het kan zelfs zo zijn dat iemand denkt dat jij boos bent, terwijl eigenlijk de ander zelf boos is maar dat niet zo ervaart.
Valkuil nummer één is reageren op kritiek voordat je bepaalde stappen hebt doorlopen. Als je reageert voordat duidelijk is, waar het precies om gaat en of het wel waar is wat de ander zegt kan het aardig ingewikkeld worden en veel stress opleveren.
In 5 stappen stressloos omgaan met kritiek
- Waar gaat het eigenlijk over? Vraag voordat je reageert waar het precies over gaat en wat de ander bedoelt. Zo neem je niets aan en is het onderwerp van gesprek helder;
- Vraag je af of dit over jou gaat, of dat het meer zegt over de ander;
- Zegt het iets over de ander? Dan hoef je er niets mee! Dan was de opmerking eigenlijk niet voor jou bedoeld en was het meer een uiting van de ander om kenbaar te maken hoe hij of zij iets ervaart of ziet;
- Herken je het zelf? Als er een kern van waarheid zit in wat de ander zegt, hoeft dat geen stress op te leveren. Iemand benoemd slechts een feit;
- Doe er iets mee! Bied je excuus aan, verander iets, herstel jouw actie of onderneem actie om zaken voortaan anders aan te pakken.
Ik had eens een klant die veel kritiek kreeg van zijn collega’s. Tijdens de begeleiding kreeg hij duidelijk hoe de zaak in elkaar zat. Namelijk dat wat zijn collega’s zeiden meer iets te maken had met hoe het management niets deed de problematiek op de afdeling en hoe taken verdeelt waren. Dat maakte dat mijn klant de kritiek naast zich neer kon leggen dat hij alles had gedaan om de situatie te verbeteren en dat het management nu aan zet was. Daardoor ging hij meer ontspannen naar het werk. Hij was af van de stress, de spanning en het piekeren.
Dus neem bij kritiek voortaan eerst 5 stappen dat geeft rust. Zodat je helder krijgt wat de situatie is voordat je reageert. Je jezelf verdriet, pijn en stress bespaart. Je energieniveau op peil blijft en je de relatie goed houd. Omdat je weet dat je niet hoeft te twijfelen aan jezelf zal dit ook je zelfvertrouwen ten goede komen.
