Onlangs gaf ik een workshop bij een grote retailorganisatie. Ik laat een sheet zien van de persoonlijkheidskenmerken die mensen hebben die burn-out zijn geraakt.
Plotseling zegt de HR manager, verbaasd: “deze kenmerken komen overeen met het profiel van onze high potentials!”.
Ik was blij dat ze dat zei. Ze sloeg de spijker op z’n kop; dit was precies de reden waarom mensen die overspannen of burn-out zijn geen zwakkelingen zijn! Het zijn mensen die echt wat willen van het leven.
Inhoudsopgave
Capabele, hardwerkende professionals
Volhardend, perfectionistisch, loyaal, verantwoordelijk en ambitieus. In heel veel organisaties wordt aan deze eigenschappen waarde gehecht. Des te gekker is het dat mensen die een burn-out krijgen of er tegenaan zitten (die deze eigenschappen hebben) als zwak worden gezien.
Waarom is dat? Dat komt omdat er nog veel onbekend is over burn-out. En omdat zij op het moment dát ze burn-out raken zwak zijn (vooral fysiek en daardoor mentaal). Het zijn echter geen zwakke persoonlijkheden. Door hun uitval worden ze als zwak gezien; hierdoor ontstaan heel veel misverstanden en vooroordelen.
Capabele, hard werkende professionals hebben vanwege deze vooroordelen vaak veel schaamte om bijvoorbeeld aan collega’s of leidinggevende hun grenzen aan te geven. Misschien herken je het dat je liever een tandje bij zet dan dat je het risico loopt dat anderen je als zwak zullen gaan zien als jij zegt dat je niet alles afkrijgt.
Geen teken van zwakte
Het is geen teken van zwakte. Het is eerder een teken dat je grenzen bereikt zijn, op het moment dat je merkt dat het werk te veel is. Ook als je niet overal aan toe komt of dat je door de hoeveelheid werk door de bomen het bos niet meer ziet is een teken dat je grenzen zijn bereikt. Voor dat moment.
Grenzen ervaren is menselijk. Je kunt het zelfs omdraaien; het is eigenlijk heel onmenselijk als je geen grenzen zou hebben en altijd maar door gaat.
Als je niet een grens trekt (of prioriteiten stelt), ga je in eerste instantie gewoon wat harder werken of je gaat langer door. Daar hoeft nog niks mis mee te zijn. Het kan zijn dat je ademhaling al wel wat oppervlakkiger en hoger in je borst komt.
Wanneer je meer werk hebt dan werktijd en je roept geen halt toe aan de hoeveelheid werk die op je afkomt, dan ga je, om het werk toch aan te kunnen, meer afspraken achter elkaar inplannen. Als een afspraak dan wat langer duurt, heb je eigenlijk geen tijd meer om pauze te nemen, te drinken of zelfs te plassen. Je blaas rekt misschien nog aardig mee op.
Op een gegeven moment ga je vaker ’s avonds en in het weekend je e-mails beantwoorden en de ‘moeilijkere’ stukken lezen. Ga je hier nog langer mee door en is de hoeveelheid werk nog steeds niet afgenomen, wellicht sla je dan wat vaker je wekelijkse sportavond over.
De risico’s die je hiermee neemt zijn groter dan het aanvankelijke kleine stapje dat je neemt op deze glijdende schaal richting overspannenheid en burn-out. Het begint met thuis geïrriteerd reageren op eigenlijk de leukste mensen in je leven. Je gaat ook dingen vergeten. En die stijve nek en schouders!
Het kan ook zijn dat je je terug trekt, minder met voorstellen komt of misschien merk je het aan je hoge snelle ademhaling. Kortom langzaamaan trek je een wissel op je gezondheid en vitaliteit.
Hier last van hebben, daar is niks zwaks aan; je gaat/zet alleen te lang door, of wellicht ben je te ambitieus, te loyaal, te verantwoordelijk of te perfectionistisch. En daardoor pleeg je roofbouw op je lichaam. En roofbouw is te merken aan allerlei signalen, lichamelijk, geestelijk, emotioneel.
Zit je in een glijdende schaal?
Het kan ook anders!
Er zijn heel veel mogelijkheden en momenten om op deze glijdende schaal richting overspannenheid of burn-out in te grijpen.
Het begint bij je eigen grenzen voelen of ervaren, ze dus kennen. En de signalen kennen die daarbij horen. Daarna ga je ze ook echt respecteren, waardoor je ruimte schept in je overvolle werkdag. Je krijgt tijd om na te denken over wat je belangrijk vindt in je werk en wat je graag zou willen bereiken.
Je krijgt weer controle over je tijd, zodat je de touwtjes in handen houdt tijdens je werkdag. Je bepaalt veel meer zelf wanneer je welke afspraak hebt en hoeveel tijd je tussen deze afspraken nodig hebt. Je laat je niet meer bepalen door de grote e-mailstroom die binnenkomt.
Je krijgt de ruimte om reflectiemomenten in te bouwen en momenten voor creativiteit. Hoe heerlijk is het om momenten op je werk te hebben waarop je alles overziet wat er op je bordje ligt en van daaruit prioriteiten bepaalt.
En hoe heerlijk is het om genoeg energie over te hebben als je thuis komt en kunt genieten van het sporten en de afspraken die je ’s avonds hebt.
Gun jezelf een coach en zet in op werkplezier, werk-privébalans, groei en regie van binnenuit