Van kermis in je hoofd naar rust in de bus

Stel je voor dat je achter het stuur van een bus zit en je rijdt voor de eerste keer naar een onbekende bestemming. Deze bus zit vol met mensen. Een aantal passagiers zijn heel luidruchtig en komen om de haverklap naar voren om zich met jou te bemoeien: ‘Je kunt beter naar links dat is sneller. Wat doe je nou?! Zou je dat nou wel doen. Je rijdt te snel /te langzaam. Zo komen we te laat/ te vroeg. Je had beter die andere schoenen aan kunnen doen dan had je makkelijker kunnen rijden etc ‘.

Hoogst irritant niet waar? En toch is dit een dagelijks tafereel voor ons. We hebben meer dan 60.000 gedachten op een dag waarvan zeker driekwart niet al te positief zijn. We besturen als het ware een bus die vol zit met mensen die commentaar geven op alles wat we doen. Goed bedoeld, dat dan weer wel, maar vaak hoogst irritant, lastig, stressvol en belemmerend.

We kennen allemaal die kritische stem maar we hebben nog veel meer bemoeials die ongevraagd voorin de bus gaan zitten. Innerlijke delen of ‘ikken’ die allemaal onderdeel zijn van ons. Wat dacht je van de Perfectionist, de Pleaser, de Rebel, de Pusher, de Clown, de Verlegene etc.  Sommige delen zitten voorin de bus en worden getriggerd om het stuur over te nemen, anderen zijn meer bescheiden en zitten stilletjes achterin.

De intentie van deze schreeuwers is goed bedoeld, het zijn als het ware jouw beschermers tegen afwijzing en pijn. Op enig moment in je (jonge) leven heb je bijvoorbeeld geleerd dat wanneer je alles perfect doen, je geliefd bent en gewaardeerd wordt. Een goede reden voor de Perfectionist in jou om je daaraan te helpen herinneren. En daarmee ook een goede voedingsbodem voor stress.

Deze primaire ‘ikken’ zijn niet alleen heel vermoeiend maar ook heel beperkend omdat deze innerlijke delen ook graag willen dat jij op safe speelt en geen risico’s neemt. Op het moment dat je nieuwe stappen wilt zetten of dingen wilt doen die een groot risico met zich meebrengen op bijvoorbeeld afwijzing, worden zij getriggerd en zullen zij heel hard gaan roepen om te zorgen dat jij de huidige situatie zo laat. Maar zij werken ook stress in de hand door de spanning die ze oproepen bij je.

Ook was deze bescherming reëel want als kind ben je afhankelijk van de zorg van je omgeving, je past je dus voor een deel aan. Alleen nú, als volwassenen is deze bescherming helemaal niet meer nodig.  Als volwassene ben je niet meer compleet afhankelijk van het ‘geliefd zijn’. Het is daarom belangrijk om te herkennen wie de schreeuwers  in jou bus zijn en wat ze elke keer naar voren ‘triggert’ om het stuur over te nemen. Je bent geen kind meer maar een volwassen bestuurder van de bus, jij zit aan het stuur. Door inzicht te krijgen in hun motieven en samen te werken met deze delen in plaats van ze bevechten, kun je hun invloed verminderen waarbij je ook een groot stuk stress verminderd bij jezelf.

Dat is één van de dingen die ik altijd zo mooi vind tijdens de SoulCollage workshops die ik geef. Door innerlijke delen zichtbaar te maken ontstaat er veel inzicht bij deelnemers. Het geeft veel bevrijding om inzicht te krijgen in zowel de schreeuwers als de bescheiden delen, zodat je beter de bus kunt besturen . Helaas kun je niemand uit de bus zetten, je kunt er dan maar beter mee leren samenwerken.

Een aantal tips om met deze innerlijke delen om te gaan:

1. Wees je bewust van deze kritische innerlijke stemmen. Wat zijn de commentaren die elke keer terugkomen? Ben je niet goed genoeg, niet mooi genoeg, niet slim genoeg. Moet het beter, meer, sneller? Wat is het thema?
2. Distantieer je van deze innerlijke stem door er een ‘hij’ of ‘zij’ van te maken of er een naam aan te geven. Het voelt heel anders om te zeggen‘oh, de criticus is weer aan het woord’ in plaats van ‘ik heb weer kritiek op mijzelf’. Je kunt er in verbeelding ook een plaatje of gezicht aan geven. Daar werkt SoulCollage heel goed voor, je kunt dan echt in gesprek gaan met je criticus en onderzoeken hoe je kunt samenwerken in plaats dat hij je tegenwerkt.
3. Zie de humor in van wat zo’n deeltje zegt. Door er een karikatuur van te maken kun je de lading er ook afhalen en er tegen glimlachen. Ik zie vaak een oude kromgebogen koetsdrijver uit een tekenfilm in gedachten die met een zweep de paarden steeds harder wil later rennen.
4. Bekijk de intenties van het innerlijk deel, waar probeert hij je tegen te beschermen, waar is hij bang voor dat gaat gebeuren? Is dat reëel of niet meer van toepassing?
5. Ga geen discussie aan, deze win je toch nooit, je krijgt altijd een nieuw commentaar. Zeg niet in gedachten: ‘maar ik kan het wel en ik ga dat bewijzen!’, dan ga je het gevecht aan. Doe het tegenovergestelde en stel deze saboteur juist gerust. Zeg bijvoorbeeld: ‘ik heb je bezwaren gehoord, ik waardeer je bezorgdheid maar ik heb de boel onder controle, geen zorgen’
6. Haal een andere passagier naar voren die achterin zit, bijvoorbeeld de ‘wijze’ stem zodat je deze beter kan horen. Stuur de lastpak naar achteren (jij zit achter het stuur) en schenk er even geen aandacht meer (nadat je hem gerust hebt gesteld natuurlijk).

Vergeet niet: het is jouw bus, jij zit achter het stuur en bepaald de speregels in jouw bus. Laat je niet afleiden door de herrieschoppers en bepaal zelf naar wie je luistert.