Vermoeidheid – hoe krijg je meer energie?

Vermoeidheid of oververmoeidheid, iedereen heeft er weleens last van. Vaak is een (extra) goede nachtrust voldoende om weer fit te worden. Toch komt het ook voor dat mensen chronisch vermoeid zijn. In zulke gevallen voel je je voor een langere periode niet uitgerust. 

In deze blog leggen we uit wat vermoeidheid precies is en gaan we dieper in op de verschillende symptomen. We maken hierbij onderscheid tussen lichamelijke en psychische symptomen die te koppelen zijn aan vermoeidheidsklachten.

Hierna benoemen we de oorzaken van vermoeidheid (wederom opgedeeld in lichamelijke en psychische oorzaken). Tenslotte leggen we uit hoe je op verschillende manieren met vermoeidheid kunt omgaan en je energie (terug) kunt krijgen. 

Wat is vermoeidheid?

Vermoeidheid is te beschrijven als een futloos gevoel, geen energie hebben en willen slapen. Iedereen ploft wel eens na een drukke dag op de bank. Wanneer de vermoeidheid echter voor langere tijd aanhoudt en niet weggaat door goed te slapen, is er sprake van langdurige vermoeidheid of oververmoeidheid. 

Symptomen

Bij vermoeidheidsklachten maken we onderscheid tussen lichamelijke en psychische symptomen. 

Lichamelijke symptomen

Lichamelijke vermoeidheidssymptomen uiten zich voornamelijk in pijn en irritatie aan verschillende lichaamsdelen. De meest voorkomende symptomen zijn:

• Hoofdpijn
• Spierpijn
• Nekpijn
• Duizeligheid
• Last van ogen
• Rugpijn
• Pijn in schouders

Psychische symptomen

Naast lichamelijke symptomen uit (over)vermoeidheid zich ook in je geestelijke gesteldheid. De meest voorkomende psychische symptomen van vermoeidheid zijn: 

• Chagrijnig/geïrriteerd
• Slechte concentratie (lees meer over concentratieproblemen oplossen)
• Onverschilligheid

 

Oorzaken

Langdurige vermoeidheid, ook wel chronische vermoeidheid genoemd, heeft ook vaak een oorzaak waar al langere tijd sprake van is. Ook bij de oorzaken van vermoeidheid maken we onderscheid tussen lichamelijke en psychische oorzaken.   

Lichamelijke oorzaken

Bij oververmoeidheid is het lichaam vaak uit balans. Dit wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door ziektes of ontregeling van het lichaam. 

Ziektes:

• hartproblemen
• longziektes
• schildklieraandoeningen
• Pfeiffer
• Bloedarmoede
• infectieziektes
• nier en leverziektes

Ontregeling van het lichaam:

• verkeerde voeding
• gewichtsstoornissen (onder- of overgewicht)
• lichaamsconditie
• genotsmiddelen (alcohol of drugs)
• slaapapneu (kortademig tijdens slaap)
• straling
• cafeïne
• infecties of medicijnen

Psychische oorzaken

In veel gevallen is vermoeidheid het gevolg van een ophoping van kleine spanningen. Teveel prikkelingen van buitenaf kunnen leiden tot stress en in sommige gevallen zelfs tot een burn-out. 

Stress leidt tot vermoeidheid

Steeds meer mensen ervaren tegenwoordig stress door een (te) hoge werkdruk, problemen in de relatie of andere zorgen. Stress kan op meerdere manieren het lichaam op negatieve wijze beïnvloeden. Zo kan teveel stress impact hebben op je hormonale evenwicht, immuunsysteem, hart en bloedvaten, ademhaling en spijsvertering.

Lees hier meer over deze effecten in onze blog: 5 manieren waarop stress het lichaam beïnvloedt. 

Als je lang rondloopt met stressklachten kan dit zelfs leiden tot een burn-out. Hierbij ben je emotioneel uitgeput en niet of nauwelijks in staat om te presteren. Vaak blijven mensen die last hebben van een burn-out langere tijd met vermoeidheidsklachten rondlopen. Om een burn-out te voorkomen kun je tijdig je stressklachten aanpakken.

Lees hoe je stressklachten tijdig kunt aanpakken of volg een online cursus tegen stress.

Omgaan met vermoeidheidsklachten

Het is belangrijk dat je voor jezelf uitzoekt hoe je het beste kunt omgaan met je oververmoeidheid. Er zijn verschillende manieren waarop je je vermoeidheidsklachten kunt laten afnemen of juist op zoek kunt gaan naar het (terug)krijgen van energie.

Het is niet gezegd dat elke manier automatisch ook een oplossing biedt voor jouw vermoeidheid. Accepteer dit dan en kijk verder naar een manier die je wel helpt. 

1. Balans tussen rust en beweging

Een veelgehoorde misvatting is dat je je lichaam rust kunt geven, door bijvoorbeeld op de bank te gaan liggen. Je geeft je lichaam inderdaad rust, maar vaak draaien je hersenen juist overuren en blijf je piekeren. Geef daarom niet alleen je lichaam rust, maar ook je geest. 

Sporten tegen vermoeidheid

Lichaamsbeweging geeft je nieuwe energie en zorgt ervoor dat je even je gedachten kunt loslaten. Je neemt door te sporten dus even een mentaal rustmoment. Bouw de inspanning rustig op als je niet gewend bent om te sporten en geef je lichaam genoeg rust om te kunnen herstellen. 

Andere technieken voor het krijgen van mentale rust

Naast sporten zijn ook Yoga en Mindfulness succesvolle technieken om mentale rust te krijgen. 

Yoga

Yoga is vooral bedoeld om fysieke stress los te laten door te bewegen. Hierbij wordt een combinatie gemaakt tussen ademhalingstechnieken en lichaamshoudingen. Het draait om het aannemen van verschillende houdingen die je helpen ontspannen. Van Yoga wordt het lichaam bovendien flexibeler. Met een Yoga Nidra kom je snel in een diepe ontspanning waarna je daarna weer herboren en vol energie de dag kan aanvangen, Lees verder over diepe ontspanning met Yoga Nidra

Mindfulness

Mindfulness is een techniek waardoor je meer gericht bent op het hier en nu. Veel mensen ervaren stress door te denken aan de toekomst. Bij Mindfulness gaat de aandacht uit naar acceptatie. Stress ontstaat door zaken die wij niet kunnen accepteren en daardoor ook geen plek kunnen geven.

Mindfulness helpt je bij het accepteren van bepaalde situaties, waardoor je stresslevel omlaag gaat. Automatische negatieve gedachten worden stopgezet. Je kunt kiezen om Mindfulness in groepsvorm te volgen, maar er is ook een goede online training om thuis zelf aan de slag te gaan.

Lees meer over hoe mindfulness je kan helpen bij het krijgen van mentale rust.

 

2. Gezonde voeding

Verkeerde voeding kan leiden tot vermoeidheid. Verkeerde suikers, alcohol, cafeïne en kunstmatige toevoegingen zorgen er voor dat de organen overuren draaien om deze ‘gifstoffen’ weer onschadelijk te maken.

Dit is ook de reden dat veel mensen na het eten moe zijn. Denk aan de zogenaamde after-lunch-dip en after-dinner-dip. Nu kunnen de organen dit harde werken meestal wel aan bij een goede gezondheid, maar hier is wel veel energie voor nodig. Wanneer je last hebt van oververmoeidheid kun je je dit eigenlijk niet permitteren. Eet dus gezond en voorkom energieverspilling. Soms is een paar kilo afvallen al een hele verbetering. Bekijk de beste manier om gezond af te vallen

Verder hebben veel mensen de neiging om slechte voeding te eten bij veel stress. Lees meer over welke voedingsstoffen je stressniveau verlagen.

Wat is goede voeding?

Het is belangrijk om de juiste voedingsstoffen binnen te krijgen. Voldoende eiwitten, gezonde vetten, koolhydraten, mineralen en vitaminen zijn essentieel. Deze zijn het best als ze natuurlijk en puur zijn. Je lichaam kan hier de benodigde vitaminen en mineralen eenvoudig uit opnemen, zonder dat het veel energie kost. Natuurlijke voeding die het lichaam goed kan verwerken:

• groente
• fruit
• noten
• water

Probeer de voeding zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat te houden. Je mag de groenten wel koken, maar doe dit niet te lang. Hierdoor gaan veel vitaminen verloren.

3. Energie van de zon

Door blootstelling aan de zon, bouwt je lichaam vitamine D op. Veel mensen hebben een tekort aan Vitamine D in hun lichaam, waardoor ze sneller vermoeid raken. 

Werk je de hele dag binnen op kantoor met kunstmatig licht? Zorg er dan voor dat je iedere pauze even in het daglicht komt. Doordat er minder zonuren zijn in de winter is het risico op een tekort in dit seizoen hoger. In de winter is het daarom belangrijk extra naar buiten te gaan, bijvoorbeeld door een ontspannen boswandeling. 

4. Regelmatige slaapuren

Een fabel is dat je slaap kunt inhalen en zo vermoeidheid kunt oplossen. Wanneer je de hele week slechts 5 uur per nacht slaapt en in het weekend door uit te slapen ineens 10 uur, voel je je nog steeds niet fit.

Je lichaam en geest hersteld namelijk vooral bij diepe slaap. Wanneer je uitslaapt slaap je de laatste uren maar heel licht en is er nauwelijks effect. Je kunt beter een vast ritme aanhouden en iets eerder naar bed gaan. Een vast ritme zorgt ervoor dat de periode van diepe slaap langer wordt en dat je makkelijker in slaap komt. 

Ideale slaapomstandigheden:

• Luchtventilatie; Zet het raam overdag open voor frisse lucht.
• Kijk een uur voor het slapen niet meer naar beeldschermen.
• Doe geen intensieve taken die je aandacht vragen vlak voor het slapen.
• Drink ’s avonds geen cafeïne houdende dranken.

Gebruik van slaapmiddelen (medicatie)

Beperkt gebruik van rustgevende slaapmiddelen kan ervoor zorgen dat de rust in je hoofd terugkeert. Dit bevordert je herstel en vermindert je vermoeidheidsklachten. Een betere manier om je slaap te stimuleren en je rustig te maken is een diepe ontspanningsoefening zoals een Yoga Nidra. Lees verder over beter ontspannen met Yoga Nidra

Doe dit wel altijd in overleg met een huisarts vanwege de mogelijke verslavende werking van sommige medicatie. 

Doktersbezoek

Het is prettig als je zelf je vermoeidheidsklachten op kunt lossen. Als bovenstaande tips onvoldoende geholpen hebben, kan een bezoek aan de huisarts nieuwe inzichten geven. Deze zal in de meeste gevallen voorstellen om wat bloed af te nemen, zodat er getest kan worden op bloedarmoede of vitaminetekort. Het innemen van aanvullende vitamine zou dan een oplossing kunnen zijn.

Veelgestelde vragen

Wanneer ben ik oververmoeid?

Iedereen is wel eens moe. Er wordt van oververmoeidheid gesproken als je een langere tijd constant moe bent en de klachten erger worden. Ga bij jezelf na door welke factoren dat kan komen en probeer voor een rustigere levensstijl te kiezen.

Hoe herken ik een burn-out?

Op onze site zijn meerdere blogs over burn-out te vinden. Lees eens deze blog over een burn-out.