- Je wilt iets wel, maar je doet het niet, of
- Je doet iets, terwijl je het helemaal niet wilt…
Klinkt dit bekend in de oren?
En schiet je er iets mee op?
Ik vermoed dat je uit volle overtuiging zal zeggen: NIETS!
Onbewust zoek je ook situaties op die op de een of andere manier deze overtuigingen weer bevestigen. Het worden selffulfilling prophecies. Belemmerende overtuigingen leiden dan tot disfunctionele emoties en gedragingen. En daar is het weer: stress!
Inhoudsopgave
Hoe ontstaan belemmerende overtuigingen?
Er zijn in je verleden momenten en situaties geweest die je toen geïnterpreteerd hebt zoals de realiteit toen was voor je. Daar heb je conclusies uit getrokken. Hieruit zijn overtuigingen ontstaan. Op dat moment in je leven waren die goed, ze werkten voor je. Om de situatie te kunnen verklaren of om te overleven.
Die overtuigingen zijn door de jaren heen hardnekkiger geworden, alleen ze passen niet meer bij jou en de situatie waar je nu in verkeert. Je bent ouder geworden, met meer inzichten, de realiteit is nu anders. Toch handel je nog steeds volgens die heel oude en nu vooral belemmerende overtuigingen.
Die overtuigingen zitten goed vast in je onbewuste. En je wordt door het onbewuste aangestuurd, niet door je bewuste. Volgens Ap Dijksterhuis (‘Het slimme onbewuste’) doen en denken wij voor 99% onbewust. De resterende 1% wordt geregeld door het bewuste – onze mind. En meestal proberen wij ons leven te organiseren en te controleren vanuit die 1%. De gebeurtenissen in ons leven triggeren onze overtuigingen van weleer en bepalen ons huidige gedrag. Er komt dus een signaal van buitenaf, een situatie. Dit signaal wordt verwerkt met toevoeging van eventuele ervaringen en overtuigingen uit het verleden en dat bepaalt weer ons gevoel in het nu en ons gedrag.
Je bent niet de enige
Iedereen heeft last van belemmerende overtuigingen. Vooral degenen die dit ontkennen. Het hoort bij het leven. Toch laten succesvolle mensen deze overtuigingen niet de overhand krijgen. Ze hebben een mate van zelfinzicht, hierdoor leren ze van hun fouten en gaan door.
Belemmerende overtuigingen stagneren. Ze staan het bereiken van doelen in de weg. Belemmerende overtuigingen gaan gepaard met irrationele gedachten en zijn niet functioneel. Sterker nog, ze leiden tot onnodige stress.
Hoe komen we tot rationele gedachten? Door de belemmerende overtuigingen om te zetten in bevorderende overtuigingen, deze zijn juist behulpzaam bij het bereiken van gewenste doelen.
| Irrationele gedachten | Rationele gedachten |
| Logisch inconsistent
Onsamenhangend |
Logisch consistent
Vanzelfsprekend samenhangend |
| Rigide | Flexibel |
| Eisend/wetmatig/regels: ik MOET, hij MOET, de wereld MOET (hier schuilt burnout-gevaar!) | Wensend/willen: |
| Dwingend/dogmatisch/vastomlijnd | Stellend/bewerend |
| Onvoorwaardelijk | Voorwaardelijk |
Overige herkenningspunten voor belemmerende overtuigingen zijn o.m.:
- oordelen over zichzelf of de ander: ik ben niet oké, hij deugt niet, de wereld is slecht
- lage frustratietolerantie: ik kan er niet tegen, dat trek ik niet
- rampdenken: het is verschrikkelijk en onoverkomelijk
- overdreven generalisaties: alles of niets uitspraken (altijd, nooit)
Herkenningspunten die lijden tot stress en zelfs burnout.
Hoe kan het anders?
De belemmerende overtuigingen managen je zwakte in plaats van je sterkte. Door anders te denken en voelen kunnen we leren beter om te gaan met lastige situatie.
Je continue concentreren op het verbeteren van dingen waar je niet goed in bent levert frustratie op. Je hebt er hard voor gewerkt, je ingezet, je energie erin gestopt en weer heb je de bevestiging: zie je wel ik kan het niet. Focus op wat je niet kunt, daar word je niet beter van.
De focus kan je ook veranderen: van zwakte naar kracht. Je eigen talenten tot in perfectie benutten. Dit geeft goede en betere resultaten. Daarmee behaal je je doelen.
Je wilt geen slachtoffer zijn van omstandigheden en belemmerende overtuigingen. Je bent wie je bent en je bent waar je nu bent. Misschien had je het allemaal anders gewild, maar het is zoals het is. Stel je jezelf dan eens de volgende vragen:
- wat is de situatie?
- wat zijn mijn automatische (belemmerende) gedachten hierbij?
- welk gevoel heb ik daarbij en klopt dit gevoel met de realiteit?
- wat is het effect als ik deze gedachten toelaat?
- welke bevorderende gedachten zou ik kunnen bedenken?
- welk gevoel heb ik bij deze bevorderende gedachten?
- passen deze bevorderende gedachten bij mij en deze situatie?
- wat is het effect als ik deze gedachten toelaat?
Vraag jezelf deze vragen eens af in iedere situatie waarbij de belemmerende overtuigingen je laten focussen op je zwakte. Vooral het antwoord op de laatste vraag zal je laten focussen op je kracht, je talenten en op vernieuwend gedrag. De realiteit is zelden zo erg als het rampscenario dat je zelf hebt bedacht.
Door geen slachtoffer te willen zijn, verder te willen komen door angst en onzekerheid uit het verleden te laten varen, maken dat belemmerende overtuigingen plaats maken voor bevorderende gedachten die je laten groeien.
Dus wat let je?
Literatuur:
- Moeten maakt gek, Albert Ellis
- De biologie van de overtuiging, dr. Bruce Lipton
