Wie zijn emoties (toe) laat voor wat ze zijn, beoefent een vorm van nietsdoen die alleen maar voordelen biedt. Toelaten, voelen en laten voor wat het is, is volgens psycholoog Jeffrey Wijnberg de beste manier voor een gezond leven. Hij tovert met zijn losse schrijfstijl en hilarische voorbeelden uit de praktijk een glimlach op mijn gezicht als hij pleit voor herwaardering van het nietsdoen.
Emoties zijn van voorbijgaande aard. Wie goed nadenkt, zal beseffen dat ‘loslaten’ in wezen niet iets is wat je doet. Los-laten is een proces dat als vanzelf gebeurt. Het laat zich niet definiëren als een actieve en concrete vaardigheid. Het is juist slim om helemaal niets te doen, anders dan die emoties te ervaren zoals zij zich manifesteren. Degene wie alle emoties kent, zal met recht kunnen zeggen dat hij een rijk gevoelsleven heeft en het nemen zoals het komt.
Wat is, dat is. Als het regent, regent het. Als de zon schijnt, schijnt de zon. Klagen over hoe het is of is geweest is even zinloos als klagen over het weer, maar het is juist dit aanhoudende verzet tegen de werkelijkheid dat ervoor zorgt dat mensen psychische problemen hebben. Aan de werkelijkheid valt niets te veranderen, maar mensen houden ervan om te doen alsof zij heer en meester zijn over de werkelijkheid. Door wat is, dat is dagelijks hardop te zeggen en te herhalen ontstaat iets van relativering, nodig om te komen tot zelfacceptatie. De essentie van nietsdoen is dat het ego de prullenbak in kan. Het gaat erom dat de eigen inbreng terug wordt geschroefd met het besef dat anderen, de wereld en het leven zo hun eigen dynamiek hebben. Er is genoeg te beleven, ook zonder dat daaraan een individuele bijdrage wordt geleverd.
Een onderschat thema in gezond nietsdoen is slaap. De slaapkamer hoeft niet prikkelvrij te zijn, elk ritueel is goed. Het lichaam vraagt om bioritme en verloopt in voorspelbare droomcycli. Daarom is het niet vreemd als je klaarwakker kunt zijn na anderhalf, drie, viereneenhalf of zes uur slaap. Lekker slapen kan alleen met de juiste levenshouding: grote dankbaarheid van alles wat je gegund is en geen geklaag over alles wat je niet gegeven is. De essentie van de slaap is dat hij je als een dief in de nacht overvalt. Anders gezegd: de slaap wordt de mens gegund; of juist niet, dan is gewoon sprake van pech.
De mens heeft verplichtingen nodig om iets van levensritme te voelen, omdat hij zonder die verplichtingen niets zinnigs kan bedenken. Juist die verplichtingen maken dat de mens ertoe doet. Hoe zijn dagelijkse verplichtingen en het nietsdoen met elkaar te verenigen? Het probleem zit niet in het feit dat de mens dagelijkse verplichtingen heeft, maar veeleer het protest hiertegen. Verplichtingen voelen helemaal niet als verplichtend als deze worden gezien als houvast.
Een beproefde methode in het vergeten wondermiddel geduld is tempotherapie: het aanleren van een lage handelingssnelheid om stressklachten te verminderen. Langzaam praten, in slow-motion de was strijken, de hele dag koekjes bakken of een gesprek aanknopen in de langste rij van de supermarkt sorteert snel effect. Het denken wordt helderder en een gevoel van innerlijke rust ontstaat. Geduld bewaren en de realiteit van het moment accepteren kun je eigen maken door te besluiten jezelf niet op te (laten) jagen. Wat komt dat komt en wat niet komt, dat komt maar niet. Je hoeft niet alles naar je hand te zetten.
Het vertrouwen in het oplossend vermogen van het leven zelf is verdwenen. Met nietsdoen zijn problemen als zeepbellen. Wie de magie van nietsdoen doorgrondt, zal aan den lijve kunnen ervaren wat loslaten echt betekent en zich bevrijdt voelen van overtollige ballast.
