Als leidinggevende krijg je meer en meer te maken met werkstress bij medewerkers. Want de meeste werknemers in Nederland worden vooral ziek van werkstress. Een derde van het ziekteverzuim wordt veroorzaakt door psychische klachten die samenhangen met het werk. Dat is ook de reden dat zelfs de overheid een campagne heeft om werkstress tegen te gaan.
Vlak voor een deadline kan stress juist helpen om zaken vlot af te krijgen. Door het stressniveau in het lichaam staan de zintuigen op scherp en presteert iemand boven gemiddeld. Zodra de deadline voorbij is, zakt het stressniveau weer en komt het lichaam weer in balans. Het is niet gezond om continu in de stress stand te staan, daar kan het lichaam niet tegen, het brand op, ook wel de burn-out genoemd.
Gestreste werknemers zijn dure werknemers. Want bij langdurige stress neemt de kans op fouten toe en de productiviteit vermindert. Als de stress door bijvoorbeeld een hoge werkdruk te lang duurt, blijven de stresshormonen door het lichaam van de werknemer gieren. Dit gaat verschillende klachten veroorzaken waardoor de werknemer uiteindelijk ziek thuis komt te zitten. Dit levert vervolgens een nog grotere belasting op voor de directe collega’s die het werk van de zieke werknemer moeten uitvoeren. In het ergste geval zul je zelf moeten inspringen om de werkzaamheden gedaan te krijgen.
De voornaamste oorzaken van werkstress zijn: een te hoge werkdruk, onzekerheid over de aanstelling en een verstoorde werk en privé balans. De hoge werkdruk is natuurlijk geen verassing. Echter tijdens een onderzoek van Karasek bij Scandinavische werknemers is bewezen dat subjectief controle verlies een grotere boosdoener is dan objectieve werkdruk voor stress. Als er onzekerheid is over de aanstelling dan geeft dat een gevoel van controleverlies. Persoonlijkheid speelt ook een rol bij werkstress, zo zal een werknemer die perfectionistisch is, een grotere kans op stress hebben.
Het tijdig signaleren van stress bij werknemers is voor zowel de organisatie als voor de werknemer van belang. Hoe sneller de stress wordt aangepakt en er maatregelingen worden genomen, hoe sneller het is opgelost. Op deze manier kan de werknemer in het werkproces blijven. Hoe langer je wacht hoe extremer de klachten van de werknemer zullen worden en hoe langer het ziekteverzuim zal zijn.
In tijden van economische crisis stijgt de werkstress met 40%. En in tijden van economische crisis blijft 25% meer werknemers thuis wegens stress of stressgerelateerde aandoeningen. Dit is duidelijk geworden door een onderzoek van de universiteit van Nottingham. Tienduizend maatschappelijk werkers in Ierland deden aan de studie mee, en de conclusie was dat de hoeveelheid stress, angst en depressie toenemen in tijden van economische crisis. In Nederland is de vraag naar begeleiding bij stress en burn-out ook groter in tijden van economische crisis.
Als leidinggevende heb je een signalerende functie op het gebied van stress. Verwacht niet dat een werknemer dit zelf wel doorheeft. Dit is juist een kenmerkend probleem bij stress. Stress kan zo geleidelijk erger zijn geworden dat de werknemers wel klachten ervaart, maar niet doorheeft dat stress daar de oorzaak van is. Daarnaast schamen veel werknemers zich omdat ze bang zijn dat ze als zwak worden gezien, of ze zijn bang voor eventuele gevolgen qua promotie, of reorganisatie.
7 stappen om een medewerker bij werkstress te begeleiden
- Let op stressklachten bij werknemers, zoals: Moeite met concentratie, dingen vergeten, onrust, continu moe, sneller geïrriteerd zijn, snel ruzie krijgen met collega’s, meer slechte gewoontes zoals: ongezond eten, meer roken en/of drinken, lijkt geen plezier meer te hebben, komt somber en futloos over, er komt minder uit zijn/haar handen, heeft vaak last van spier-, rug-, buik- en/of hoofdpijn;
- Bespreek werkstress signalen met werknemer. Ga in gesprek met de werknemer over stress. Laat merken dat je bezorgd bent en de werknemer wilt helpen dit op te lossen. Belangrijk is dat de medewerker ervaart dat er geen negatieve consequenties zijn als hij/zij hier open over is;
- Geef werknemer het advies om professionele hulp te zoeken. Denk aan een huisarts of burn-out deskundige;
- Onderzoek of meer medewerkers stressklachten hebben. Je kunt beter preventief investeren in burn-out preventie dan medewerkers ziek thuis hebben zitten met een burn-out;
- Stress door baan onzekerheid? Geef zo snel mogelijk duidelijkheid;
- Maak samen met de werknemer een plan om (tijdelijk) aanpassingen te doen. Zo krijgt de medewerker de kans om te herstellen terwijl hij/zij in het arbeidsproces blijft;
- Plan gesprekken met de medewerker. Op deze manier kun je vorderingen volgen en per keer bekijken welke taken hij/zij mogelijk weer op kan pakken.
Kortom realiseer je hoe waardevol het is om stress in een vroegtijdig stadium te signalen. Als stress tijdig aangepakt wordt, scheelt dit de organisatie veel geld. De medewerker kan veelal blijven werken, collega’s raken niet overbelast en jij kunt je richten op je eigen taken. Door in overleg met de werknemer dit proces te volgen kun je extreme ziektekosten beperken, en het bevorderd de motivatie van de werknemer. Doordat zijn of haar situatie serieus genomen word, zal er sneller weer een gevoel van controle zijn waardoor de medewerker zich beter kan focussen op zijn of haar werk.
