fbpx
Home Stress blogs Column Calimero en Narcissus

Calimero en Narcissus

1466

Wie is niet opgegroeid met zij zijn groot en ik is klein, en da’s niet eerlijk, o nee? Het Calimero-effect of complex is van alle tijden en beperkt zich niet alleen tot landen of organisaties. Ook de individuele mens heeft er in meerdere of mindere mate last van. Daartegenover staat de opgeblazenheid van een narcist. Hij is niet zozeer de tegenpool van het zwarte kippenkuiken met een half eischaal met een barst op z’n hoofd, maar wanneer Calimero volwassen is en als een Narcissus in het spiegelende water liefdevol naar zichzelf kijkt, heeft hij afgeleerd om spontaan, egocentrisch en nieuwsgierig te reageren.

Imago’s

Om te overleven zetten we maskers op, ook wel afweermechanismen of imago’s genoemd, zoals relativeren, weglachen, perfectionisme, arrogantie, je klein houden en botheid. Al deze imago’s zorgen ervoor dat we anderen op afstand houden en vervelende situaties uit de weg gaan. Het opvallende aan afweermechanismen is dat we meestal niet in de gaten hebben dat we er gebruik van maken. Naast afweermechanismen spelen aanpassingsmechanismen een rol in de manier waarop we stresserende situaties het hoofd bieden. In het dagelijks leven wordt ons gedrag voor een groot deel bepaald door allerlei aangeleerde strategieën om problemen op te lossen, maar vaak zijn ze niet voldoende en vallen we terug op onze primaire reacties als boosheid en woede, die gepaard gaan met angstgevoelens. Deze reacties zorgen in de meeste gevallen voor dat we op zoek gaan naar aanpassingen in ons gedrag door middel van reflectie, persistentie (volharden in gedrag totdat het doel bereikt is) en exploratie.

Hulpeloosheid

In ieder van ons schuilt een lichte vorm van narcisme, passend bij de huidige narcistische tijd, ingegeven door social media. Als we de psychopathische trekjes van een depressieve of angstige narcist buiten beschouwing laten zoals dominantie, gevoelloosheid en een gebrek aan inlevingsvermogen, zien we enige overeenkomst met het explorerende vogeltje die telkens verzand in hulpeloze dramatiek. Deze opgewekte hulpeloosheid of het onvermogen om op gepaste manier het leven vorm te geven zonder al te veel stress op te lopen, is voor velen een dagelijks gevecht. Daarentegen is de idee dat het individu zichzelf als beter dan de ander beschouwt een onderbelichte maar krachtige gedachte om de wereld aan te kunnen, klein en groot.