HSP en de relatie tot stress. Ben je gevoelig voor indrukken en prikkels, neem je gebeurtenissen gedetailleerder waar dan anderen? Dan ben je misschien wel een High Sensitive Person (HSP).
In deze blog leggen we uit wat een HSP is en wat de kenmerken zijn. Vervolgens bespreken we mogelijke oorzaken die leiden tot een HSP en gaan we dieper in op de rol die stress bij een HSP speelt. Tot slot, geven we tips om goed om te gaan met hooggevoeligheid.
Inhoudsopgave
Wat is een HSP?
Elk moment van de dag doen we indrukken op via onze zintuigen: we horen, zien, ruiken, proeven en voelen. Een HSP doet dat intensiever en is daardoor hooggevoelig. Dit is geen afwijking, ziekte of iets zweverigs, maar eigenlijk een normale karaktereigenschap. Een HSP heeft doorgaans een bijzonder verfijnd zenuwstelsel met positieve en negatieve kanten. Het is belangrijk dat je weet hoe je om moet gaan met je hooggevoeligheid, om problemen te voorkomen.
Twee typen hooggevoeligheid
De Amerikaanse expert Elaine Aron heeft onderscheid gemaakt tussen twee type persoonlijkheden die last hebben van hooggevoeligheid:
- High Sensation Seekers (HSS): zijn op zoek naar nieuwe intense uitdagingen en risico’s. Deze sensatiezoekers zijn net zo snel verveeld als overprikkeld, wat een lastige combinatie is.
- High Sensitive Persons (HSP): houden van een rustig en regelmatig leven zonder risico’s.
Lees hier meer over de verschillen tussen HSP en HSS.
Kenmerken van een HSP
- Je krijgt meer prikkels binnen dan anderen
- Je kunt intens genieten
- Je hebt een brede interesse
- Je houdt van mooie dingen om naar te kijken
- Je houdt van rust en vrede
- Je bent niet materialistisch
- Je doet dingen graag op je eigen manier
- Je hebt oog voor details
- Je bent vaak moe aan het einde van de dag
- Je hebt moeite met veranderingen in je leven
- Emoties kunnen heftig aanvoelen
- Je kunt je goed inleven in anderen
- Je kunt sferen en stemmingen goed aanvoelen
- Stemmingen van een ander beïnvloeden je eigen stemming
- Je bent gevoelig voor pijn
- Je wilt vervelende situaties vermijden
- Je hebt een grote belevingswereld
- Je kunt onbegrip van de buitenwereld voelen
HSP en omgeving
Je omgeving oefent een sterke invloed op je uit. Omdat je als HSP alles veel sterker waarneemt, kosten de indrukken je ook veel meer energie. Je proeft, hoort, ruikt, ziet en voelt alles sterker. Details die een ander niet opvallen, vallen jou wel op. Daarnaast voel je de stemming van een ander goed aan, wat ook je eigen stemming kan beïnvloeden. Zo kunnen drukke plekken, zoals een winkelcentrum, heel vermoeiend voor je zijn. De vele indrukken en prikkels kosten je veel energie.
Oorzaak van een HSP
De oorzaak van HSP ligt in het zenuwstelsel. Uit recent onderzoek van Elke van Hoof blijkt dat HSP een eigenschap is waarbij informatie dieper wordt verwerkt. 1 op de 5 mensen wordt geboren met hooggevoeligheid. Het werd vaak als een stoornis gezien, maar hooggevoeligheid is een aangeboren eigenschap waarbij je zenuwstelsel extra gevoelig is. Je hebt als het ware geen filter, waardoor op elk moment prikkels bij je binnenkomen.
Bij HSP wordt er niet uitgegaan van het zwart-wit denken. Het is niet zo dat je HSP bent of niet. Het ligt aan je eigen verdere eigenschappen in hoeverre je er last van hebt of niet.
De relatie tussen HSP en stress
Een HSP is meestal gevoeliger voor stress. Hieronder lichten we de relatie tussen een HSP en stress verder toe.
Druk van de maatschappij
Leven zonder prikkels is niet mogelijk. Tegenwoordig is er zoveel om ons heen waar te nemen in de vorm van internet, televisie en reclame. Er wordt steeds meer aandacht van ons opgeëist. De eisen en de (tijds)druk van de maatschappij nemen alsmaar toe. Doordat je als HSP een verfijnd zenuwstelsel hebt, leidt deze toename van prikkels eerder tot het ervaren van stress. Social media kan een zware wissel op het leven van een HSP-er zijn vanwege de continue stroom aan nieuwe prikkels.
Gevoelig voor stress
Als HSP’er ben je door al die extra prikkels van de maatschappij, sneller vermoeid dan anderen. Dit kan op den duur teveel voor je worden, waardoor je een hogere vatbaarheid hebt voor stress, depressies of zelfs een burn-out. Juist omdat je zo gevoelig bent, trek je je deze stress extra aan.
Omgaan met hooggevoeligheid
Wanneer je je niet kunt afsluiten van de overvloed aan prikkels die op je afkomen, kan het knap lastig zijn om hier goed mee om te gaan. Hieronder geven we je enkele tips hoe je beter kunt omgaan met hooggevoeligheid.
Scherm je niet teveel af
Het algemene gehanteerde advies voor een HSP is jezelf af te schermen voor signalen van buitenaf. Dit is slechts een tijdelijke optie om tot rust te komen. Het gevaar van afschermen is dat je in een isolement kunt raken. Een structurele oplossing is om te leren signalen te begrijpen en hoe hiermee om te gaan.
Breng structuur aan in je leven
Vind je het moeilijk voor jezelf om om te gaan met prikkels van buitenaf? Probeer dan zoveel mogelijk structuur in je leven aan te brengen, zodat je weet wat je kunt verwachten op welk moment. Weet je een aantal dagen van tevoren dat je een middag gaat shoppen, dan kun je er rekening mee houden dat je meer prikkels zult ontvangen dan normaal.
Overige tips voor een HSP
- Steek energie in jezelf en niet overbodig in (negatieve) andere zaken of personen. Je moet jezelf dus niet wegcijferen om een ander te pleasen.
- Accepteer jezelf zoals je bent en vergelijk je niet met anderen.
- Probeer balans te vinden tussen rust en activiteit.
- Yoga en meditatie kunnen je helpen om tot jezelf te komen.
