Chips, chocolade, koekjes. Moet jouw voorraadkast er ook aan geloven na een stressvolle dag op het werk? Niet voor niets wordt in de plaats van stress-eten vaak de term emo-eten of troost eten gebruikt. Helaas blijkt na een ‘vreetbui’ de stress niet verdwenen en is ook je gewicht nog eens toegenomen. Gebeurt dit herhaaldelijk, dan is kans op overgewicht groot.
In deze blog kun je lezen waarom je lichaam vraagt om eten in stressvolle situatie en geven we je tips om stress-eten te voorkomen.
Inhoudsopgave
Oorzaken stress eten en overgewicht
Stress kan leiden tot honger. Althans, dat is wat stress-eters denken. In werkelijkheid zorgt stress voor een naar gevoel in de buik. Dat gevoel is slechts vergelijkbaar met honger.
Om dit nader te verklaren moeten we terug in de tijd. Naar de oertijd wel te verstaan. Gevaar lag in die tijd letterlijk om de hoek, bijvoorbeeld in de vorm van een hongerige leeuw. Op zo’n moment hoefde je geen 2 seconden na te denken om op de vlucht te slaan.
Een dergelijke stressvolle situatie zorgde ervoor dat het lichaam per direct hoge concentraties stresshormonen (o.a. adrenaline en cortisol) in het bloed bracht. Om vervolgens te kunnen vluchten, werden deze stresshormonen omgezet in brandstof voor de spieren (glucose). Nadat het gevaar geweken was, wilde het lichaam de voorraden glucose weer aanvullen met als gevolg het zin krijgen in eten, met name in suiker en vet.
Tegenwoordig komen we maar weinig hongerige leeuwen tegen op straat. Toch zijn er nog voldoende situaties te bedenken waarin stressreacties plaatsvinden en er een vergelijkbaar proces in onze hersenen en het lichaam optreedt als 100.000 jaar geleden.
In het geval dat zo’n stressvolle situatie zich 1 keer per week voordoet, is er geen probleem. Echter, wanneer stressvolle situaties een groot onderdeel uitmaken van je dagelijks leven, is de kans zeker aanwezig dat chronische problemen zoals overgewicht en diabetes ontstaan.
Tips om stress eten te voorkomen
Een gezond lichaam en een gezonde geest gaan hand-in-hand samen. De tips die we je kunnen geven om overgewicht door stress-eten te voorkomen zijn grofweg in te delen in vier categorieën:
- Eet (en drink) de juiste voedingsmiddelen
- Vermijd ‘slechte’ voedingsmiddelen
- Kook en eet slimmer
- Vind alternatieve manieren om te ‘ontstressen’
Eet (en drink) de juiste voedingsmiddelen
Door het eten en drinken van de juiste voedingsmiddelen blijft je energielevel op peil en neemt het verlangen naar ‘slecht’ eten af.
- Eet voldoende groenten. Een inkoppertje. Groenten zitten bomvol goede voedingsstoffen, die ervoor zorgen dat je lichaam optimaal functioneert. Denk ook aan vloeibare manieren om groenten binnen te krijgen zoals soepen, groentesappen en smoothies.
- Kies vezelrijke voedingsmiddelen. Vezelrijke voedingsmiddelen bevorderen de stoelgang. Daarnaast geven deze voedingsmiddelen langzame energie af, die ervoor zorgen ervoor dat het energieniveau op peil blijft. Vezels zitten in noten, zaden, volkoren granen, bonen en verse groenten en fruit.
- Drink voldoende water. Een goede vochtbalans zorgt ervoor dat het lichaam voeding afbreekt en stimuleert de afvoer van afvalstoffen met meer energie tot gevolg. Een simpele, maar effectieve manier om voldoende water binnen te krijgen is door altijd een flesje water binnen handbereik te hebben staan.
Vermijd ‘slechte’ voedingsmiddelen
- Laat stimulerende voedingsmiddelen staan. Onder stimulerende voedingsmiddelen vallen producten zoals fast food, chips, snoep, koffie en frisdrank. Deze voedingsmiddelen kunnen een stressreactie veroorzaken, zelfs als er geen externe stress aanwezig is. Kun je deze voedingsmiddelen niet volledig laten staan, probeer deze dan met mate te nuttigen.
- Vermijd suiker. Suikers zorgen voor een kortstondig vreugdemoment. Echter, daarna voel je je vaak slechter. Daarnaast is suiker ook nog eens verslavend. Of meer concreet, om dat blije gevoel te blijven ervaren heeft je lichaam steeds meer suiker nodig. Teveel suiker geeft je lichaam stress en geeft je hersenen een vals signaal waardoor het lijkt alsof je steeds honger hebt. Daarnaast bevatten de meeste suikerrijke voedingsmiddelen veel lege calorieën, oftewel ze zijn arm in voedingsstoffen.
- Ontwijk slechte vetten. Vet staat al jarenlang in een negatief daglicht. Toch is dit gedeeltelijk onterecht. Vetten kunnen namelijk een belangrijke bron van energie zijn, zolang je maar kiest voor ‘echte’ vetten. Deze vetten kun je vinden in producten zoals avocado, eieren en vette vis. Andere typen vetten zoals 0% vet en transvet zijn ongezond en kunnen leiden tot overgewicht en hart-en vaatziekten.
Kook en eet slimmer
- Kook je eigen eten. Door zelf te koken weet je precies wat je binnenkrijgt. Kant-en-klaar maaltijden uit de supermarkt en afhaaleten zitten vaak vol met ongezonde en onnodige toevoegingen zoals smaak- en kleurstoffen, slechte vetten, suikers en zout.
- Een gebalanceerde maaltijd. Een gebalanceerde maaltijd bestaat uit eiwitten (proteïne), gezonde vetten en vezelrijke koolhydraten. Deze combinatie zorgt ervoor dat je suikerspiegel in balans blijft. Dit zorgt voor langdurige energie.
- 80/20 regel. Je hoeft echt niet altijd gezond te eten. Zolang je maar 80% van de tijd gezond eet, kun je jezelf af en toe best verwennen.
Vind alternatieve manieren om te ‘ontstressen’
Er zijn tal van manieren te bedenken die kunnen bijdragen aan het voorkomen van stress-eten. Ontstressen is hierbij het toverwoord. Wij hebben een selectie gemaakt.
- Lichaamsbeweging. Lichaamsbeweging is een perfecte manier om te ontstressen. Aan te raden is om te kiezen voor een teamsport of in ieder geval samen te sporten met anderen. Het gevaar van alleen sporten is dat je blijft piekeren, waardoor de stress niet tot nauwelijks afneemt. Ben je geen sporter of wil je wat extra beweging naast het sporten? Kies dan vaker voor de trap of pak de fiets in plaats van de auto.
- Beperk technologie. Tv en met name internet kunnen negatief bijdragen aan het ontstressen. Technologische middelen hebben ons veel goeds gebracht, maar ze kunnen ook zorgen voor stress. Zowel op tv als internet (social media) wordt vaak een perfect beeld geschetst, terwijl dit in werkelijkheid niet het geval is. Daarnaast zorgen de vele indrukken ervoor dat je geest niet voldoende tot rust komt. Dit is met name een gevaar voordat je gaat slapen. Aan te raden is dan ook om tenminste een uur voordat je naar bed alle technologische middelen uit te schakelen. Dit betekent dus ook dat je je telefoon beter kunt uit kunt hebben staan terwijl je slaapt.
- Lezen en luisteren. Het lezen van een goed boek of het luisteren naar je favoriete muziek kunnen je helpen om te ontspannen na een stressvolle dag. Het verlangen naar (slecht) eten zal afnemen en je gaat uitgerust naar bed.