Cortisol: wat is het en welke functie heeft het?

1077

Een cortisol test doen? Het is belangrijk om goed te weten wat het hormoon doet en hoe je ervoor zorgt dat je er in jouw lichaam goed mee om kunt gaan. Cortisol is een belangrijk anti-stresshormoon. Met de normaalwaarden hiervan in het bloed is jouw lichaam goed in balans, zodat je lichamelijk, psychologisch en cognitief goed presteert.

Wij leggen je uit wat cortisol is, welke functie het heeft en waarom het belangrijk is om de normaalwaarden na te streven. Daarmee voorkom je te veel stress, terwijl je er andersom voor zorgt dat je voldoende alert bent. We zetten een paar handige tips voor je op een rij.

Ben je benieuwd naar wat cortisol precies is? Het is een hormoon dat jou stressbestendig kan maken. Het hormoon wordt aangemaakt in de bijnier (de bijnierschors). Dit gebeurt onder invloed an het hypofyse-hormoon ACTH en het hypothalamus-hormoon CRH. Een technisch complex proces, wat bedoeld is om jouw stressniveaus onder controle te krijgen en in balans te brengen.

Wat is de belangrijkste cortisol functie?

Benieuwd naar de belangrijkste cortisol functie en waarom het belangrijk is om het niveau daarvan goed in de gaten te houden? Je kunt een cortisol test doen om de waarde daarvan te meten. Het is helaas niet mogelijk om één belangrijke functie aan te wijzen. In plaats daarvan heeft het hormoon een aantal verschillende functies:

  • Maakt ons stressbestendig

    Cortisol staat bekend als het anti-stresshormoon. Een belangrijke functie in ons lichaam, door het bloedsuiker te verhogen op het moment dat we veel stress ervaren. Op die manier kunnen we beter met de situatie omgaan, waardoor we in uiteenlopende situaties beter presteren.
  • Remt ontstekingen

    Van cortisol weten we dat het een histamineremmer is. Een andere belangrijke functie, waardoor we minder last hebben van ontstekingen. Zodra er een ontsteking ontstaat zorgt het lichaam er met dit hormoon voor dat we daar veel minder last van zullen hebben.
  • Bepaalt ons dag- en nachtritme
    Ten derde is het hormoon van invloed op het dag- en nachtritme zoals we dat hebben. De meeste cortisol wordt aangemaakt in de vroege ochtend, zodat we wakker worden, opstaan en alert kunnen zijn. In de loop van de dag neemt de hoeveelheid cortisol af, zodat we slaperig worden en de neiging voelen om naar bed te gaan.

Het laat goed zien dat de cortisol functie complexer is dan veel mensen denken. We weten over het algemeen dat het hormoon ons kan helpen stress te reguleren, waardoor we daar minder last van hebben. Daarnaast speelt het een belangrijke rol bij ontstekingen en iedere dag bij het ritme dat we gebruiken om op te staan en weer te gaan slapen.

Cortisol verlagen naar normaalwaarden in het bloed

Benieuwd naar de normaalwaarden van cortisol in het bloed? Het is een hormoon dat het lichaam goed kan gebruiken. Het niveau hiervan mag niet te laag zijn, maar moet aan de andere kant ook iet te hoog oplopen. Het lichaam maakt het hormoon aan om de dag fris te kunnen beginnen, zodra we te maken krijgen met een lage bloedsuiker en als reactie op ontstekingen en stress waar we last van hebben.

Benieuwd hoe je cortisol kunt verlagen naar de normaalwaarden in het bloed? We zetten een paar handige tips op een rij:

  • Regelmatig dagritme

    Je kunt jouw lichaam een handje helpen door een regelmatig dagritme aan te houden. Sta iedere dag rond dezelfde tijd op en probeer ook rond dezelfde tijd weer naar bed te gaan. Het hoeft niet vroeg of laat te zijn, als je maar zorgt voor een belangrijke mate van regelmaat.
    Let op: probeer de week en het weekend niet te veel van elkaar te laten verschillen. Een regelmatig dagritme helpt je lichaam de juiste niveaus van cortisol aan te maken.
  • Letten op de bloedsuikerspiegel

    Heb je last van een sterk schommelende bloedsuikerspiegel? Het lichaam reageert daarop met de cortisol functie, waardoor je daar te veel of juist te weinig van zal aanmaken. Let hierop als je merkt dat je daar last van hebt.
  • Niet te hard trainen
    Trainen is goed voor de gezondheid, maar overtrainen brengt risico’s met zich mee. Het lichaam raakt van slag, waardoor de productie van het cortisolhormoon uit de bocht kan vliegen.
  • Stress reduceren

    Heb je veel last van stress? Het lichaam reageert daarop door het cortisolhormoon aan te maken. Dat lukt slechts gedurende beperkte tijd, dus probeer de druk van de ketel te halen door het stressniveau te verlagen.
  • Ontstekingen in de gaten houden
    Cortisol is een goed middel om de gevolgen van ontstekingen tegen te gaan. Vraag niet te veel van je lichaam, door ontstekingen tijdig te herkennen en die zoveel mogelijk te voorkomen.

Cortisol test: goede functie en werking van het hormoon

Een cortisol test doen? Het is altijd belangrijk om goed naar je eigen lichaam te luisteren. Dat is de best aanvulling op een speekseltest of andere test, waarmee je de waarden in je bloed zou kunnen meten.

Merk je dat je veel stress hebt, dat je bloedsuikerspiegel schommelt of dat je regelmatig ontstekingen oploopt? Het is belangrijk om daar iets aan te doen, zodat jouw lichaam er niet steeds op hoeft te reageren door veel cortisol aan te maken. En merk je aan de andere kant juist dat je te weinig cortisol aanmaakt, waardoor het bijvoorbeeld lastig blijkt om op tijd op te staan en fris naar je werk te gaan? Het is verstandig om voor een meer regelmatig dagritme te zorgen.

Gebruik de bovenstaande tips om jouw cortisolwaarden op gezond niveau te krijgen, zodat je er zonder specifieke test voor kunt zorgen dat het hormoon stress, ontstekingen en jouw dagritme goed kan reguleren.

Vorig artikelStress symptomen: lichamelijk, psychologisch en cognitief
Volgend artikelCortisol meten: doe thuis een speekseltest en luister naar je lichaam
Ronald Nico (1985) is ervaringsdeskundige. Hij kreeg een burnout toen hij 27 jaar was. Ronald heeft door zijn eigen burn-out te analyseren veel kennis opgedaan. Hij baseert zijn artikelen op wetenschappelijk onderzoek. Hij is van nature (met respect) skeptisch als het gaat om alternatieve behandelingen. Hij heeft tientallen boeken over burn-out, stress en de combinatie met gezond leven gelezen. Ronald heeft ook diverse artikelen geschreven voor andere media en verscheen in dagblad de Metro. Ronald is de initiatiefnemer van Stressplein.