Angststoornis je hoort er veel van, iedereen voelt wel eens een beetje angst. In de meeste gevallen is dit ook normaal. Maar wat als deze angst zo heftig is dat je er gezondheidsklachten van krijgt? Lees in deze blog meer over angststoornissen.
We leggen eerst uit wat angststoornissen precies zijn en welke vormen er zijn. Vervolgens gaan we in op de oorzaken, waarbij we stress als oorzaak extra toelichten. Tot slot, bespreken we oplossingen om angststoornissen te overwinnen.
Inhoudsopgave
Wat is een angststoornis?
Van de Nederlanders heeft 20% weleens een angststoornis gehad. Angst is een overactiviteit in je hersenen en zenuwen die voor bepaalde reacties zorgt. Angst gaat meestal vanzelf weer weg zodra de oorzaak ook is verdwenen. We spreken van een angststoornis als:
- je angst aanhoudt zonder reden
- het je dagelijks leven verstoort
- je regelmatig last hebt van extreme angst
Vaak komen angststoornissen pas op latere leeftijd voor. Er wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende vormen:
Gegeneraliseerde angst
Gegeneraliseerde angst ontstaat niet door een bepaalde situatie, maar is constant aanwezig. Je maakt je constant grote zorgen over kleine dingen en je bent vaak gespannen.
Straatvrees (agorafobie)
Straatvrees (ook wel agorafobie genoemd) is angst voor bepaalde openbare plekken, zoals een supermarkt of het openbaar vervoer. Het geeft je een onveilig gevoel wanneer je onder de mensen bent en niet meteen weg kunt lopen als er iets gebeurt.
Dysmorfofobie
Dysmorfofobie is angst om lelijk te zijn en angst dat anderen deze ingebeelde lelijkheid zien. Het is geen officiële angststoornis, maar heeft kenmerken van een sociale fobie en een dwangstoornis.
Paniekstoornis
Bij een paniekstoornis heb je last van paniekaanvallen zonder dat daar een reden voor is. Je voelt ineens sterke angst die gebaseerd is op onheil die er niet is.
Sociale fobie
Bij sociale fobie ben je bang om bij vreemden in de buurt te komen. Je voelt je heel ongemakkelijk en bent bang voor wat anderen van je vinden.
Specifieke fobie
Bij specifieke fobie heb je extreme angst voor een specifieke situatie, voorwerp of dier. Voorbeelden hiervan zijn hoogtevrees, claustrofobie of vliegangst.
Ziektevrees als angststoornis
Mensen met ziektevrees zijn bang om ziek te worden en hebben een gevoel dat ze de volgende dag iets ernstigs overkomt.
Posttraumatische stress
Mensen die eerder een trauma hebben gehad, kunnen daar posttraumatische stress aan overhouden. Ze hebben angst om weer dezelfde heftige gevoelens te ervaren als bij het trauma.
Dwangstoornis
Mensen met een dwangstoornis willen door dwangmatige handelingen angsten voorkomen. Een voorbeeld is smetvrees: je bent bang om ziek te worden en wast daarom twintig keer per dag je handen.
Symptomen van angststoornissen
- Slaapproblemen
- Zweten
- Nervositeit
- Gespannenheid
- Benauwdheid
- Hartkloppingen
- Hyperventilatie
- Misselijkheid en diarree
- Pijn op de borst
Oorzaken van angststoornis
Er zijn verschillende oorzaken voor angststoornissen. De meest genoemde oorzaken liggen bij biologische factoren of de opvoeding. Daarnaast kunnen ook andere oorzaken van invloed zijn. Hieronder bespreken we de meest voorkomende oorzaken.
Biologische factoren
Aanleg en gevoeligheid voor angst zijn biologische factoren die van invloed zijn op de kans op angststoornissen. Ook neurotransmitters (reguleren de stemming) beïnvloeden je gevoeligheid voor angst en stress.
Opvoeding
Hoe je met angst omgaat, is je deels aangeleerd vanuit de opvoeding. Als je opvoeders zelf ook heel angstig reageren op bepaalde zaken en dat op jou projecteren, kun je jezelf aanleren ook op die manier te reageren. Op deze manier neem je de angst die je ouders hebben over.
Overige factoren van angststoornissen
- Werkloos zijn
- Alleen wonen
- Verslavingen
- Trauma’s
- Depressie
- Stressgevoeligheid
Angststoornis en stress
Hieronder lichten we de relatie tussen stress en angststoornissen verder toe.
Stress maakt je gevoelig voor angst
Langdurige stress – bijvoorbeeld door trauma’s of andere factoren – in combinatie met overgenomen angst uit je omgeving, verstoort het systeem van je welzijn. Je lichaam raakt overactief en is overprikkeld. Dit komt doordat het stresshormoon cortisol ervoor zorgt dat je lichaam in een staat van paraatheid komt, zodat het snel op gevaar kan reageren.
Je reageert hierdoor extremer op situaties, je slaapt slechter en je zit vaak niet lekker in je vel. Hierdoor kunnen er mogelijk verschillende angsten opspelen:
- angst voor associaties en gevoelens
- angst om je eigen welzijn
- angst voor de toekomst
- algemene angst
Wanneer je angst voelt bij bepaalde situaties, zul je ook proberen om deze situaties te vermijden. We spreken dan van een stoornis. Stress maakt je dus sneller angstig en die angst kan omslaan in een stoornis.
Wil je meer weten hoe je stress tegen kunt gaan? Volg dan een online cursus tegen stress.
Angststoornis overwinnen: mogelijke oplossingen
Ongeveer 25% van de mensen met angststoornissen, komt hier spontaan overheen. Als je hier moeite mee hebt, geven we hieronder een aantal oplossingen.
Zelf je angststoornis overwinnen
Er zijn verschillende manieren om angst te overwinnen. Als je over je angst heen wilt komen, moet je de confrontatie aangaan. Ten eerste is het belangrijk dat je angst niet uit de weg gaat, anders blijft de angst of wordt deze zelfs erger. Ten tweede, als je angst ervaart, moet je je gedachten analyseren. Vaak zie je in dat het niet nodig is om bang te zijn. Stel jezelf gerust en denk aan leuke dingen.
Kies voor behandeling
Als je niet zelfstandig over je angsten heen komt, is het verstandig hulp te gaan zoeken. Cognitieve gedragstherapie is een geschikte manier om te leren omgaan met een angststoornis. Door middel van gesprekken en oefeningen leer je je angsten beheersen. Er zijn ook (poli)klinieken voor een intensievere aanpak.
Vraag om medicatie
Vaak wordt gedragstherapie ingezet in combinatie met medicatie. Antidepressiva kunnen goed werken bij angststoornissen. Dit hangt af van de vorm van angststoornissen. Specifieke vormen van angststoornissen vragen vaak om specifieke medicijnen. Ga daarom altijd eerst in gesprek met je huisarts.
Veelgestelde vragen
Ik herken me niet in één van de genoemde angststoornissen, maar heb wel last van mijn angsten. Heb ik toch een angststoornis?
Angst is een stoornis als het je dagelijks leven verstoort. Als de angststoornis niet kenmerkend is voor de in de tekst genoemde stoornissen en er wel sprake is van opvallende of fobische angst, wordt er gesproken van een angststoornis NAO (niet anders omschreven). Hier vallen ook gecombineerde angststoornissen onder.
Heb ik een angststoornis of een depressie?
Depressie en angst hebben een aantal kenmerken gemeen. Er valt echter onderscheid te maken tussen beide door een aantal kenmerken die alleen voorkomen bij een depressie (en dus niet bij een angststoornis). Bij een depressie is er namelijk sprake van een sombere stemming, lusteloosheid en desinteresse. Dit is niet kenmerkend voor een angststoornis.
Meer informatie
- Wil je meer weten over deze stoornis? (solvo.nl)
