Heb jij stressgerelateerde klachten en wil je weten wat je ertegen kunt doen? In deze blog lees je hoe cognitieve gedragstherapie je kan helpen.
Eerst leggen we uit wat cognitieve gedragstherapie precies is en waarvoor je het kunt gebruiken. Vervolgens bespreken we hoe stress al snel je gedrag kan beïnvloeden en kijken we hoe cognitieve gedragstherapie bij stressgerelateerde klachten goed kan werken.
Inhoudsopgave
Wat is cognitieve gedragstherapie?
Cognitieve gedragstherapie wordt vaak toegepast bij stress, stoornissen en andere psychische of lichamelijk klachten. Cognitieve gedragstherapie gaat ervan uit dat je zelf invloed hebt op het probleem. Het is niet de gebeurtenis zelf die jouw gedrag en emoties bepaalt, maar het is de manier waarop je ermee omgaat.
Cognitieve gedragstherapie is gericht op het actief aanpakken van je problemen, waarbij de therapie zich richt op twee aspecten:
- Onderliggende oorzaken van een probleem oplossen en het verwerken van emoties uit het verleden
- Leren omgaan met de emoties en gevoelens die je ervaart bij het huidige probleem
Cognitieve gedragstherapie bestaat uit cognitieve therapie en gedragstherapie.
Cognitieve therapie
Bij cognitieve therapie wordt er gekeken naar de invloed van je emoties en gedachten op het probleem. Je leert realistisch te denken en weg te stappen van negatieve gedachten.
Gedragstherapie
Bij gedragstherapie wordt er gekeken naar het gedrag dat je uit door een probleem of hoe je gedrag een probleem veroorzaakt. Daarnaast wordt gekeken naar wat je gedrag en houding tegenover het probleem is. Gedragstherapie is erop gericht om inzichtelijk te maken hoe je met bepaalde situaties omgaat die niet zo prettig zijn. Misschien vermijd je bepaalde situaties bijvoorbeeld, omdat je bang bent voor paniekaanvallen. Cognitieve therapie helpt je hier goed mee leren om te gaan.
Wanneer helpt cognitieve gedragstherapie?
Het verschilt per persoon en probleem of cognitieve gedragstherapie succesvol is. Cognitieve gedragstherapie helpt je doorgaans bij:
- Angststoornissen
- Depressies
- Vermoeidheid
- Stress, burn-out en stressgerelateerde klachten
- Psychosomatische klachten als hoofdpijn en buikpijn
- Eetstoornissen
- Alcoholverslavingen
Stress
Stress heeft een grote invloed op ons lichaam. Er zijn veel klachten die stress veroorzaken en vaak leveren deze klachten weer extra stress, waardoor de stress niet afneemt.
Hoe krijgen we stress?
Een beetje stress is gezond. Stress is een natuurlijke reactie van het lichaam om je productiever te maken, zodat je snel de oorzaak kunt verhelpen. Denk hierbij aan tijdelijke stress bij een examen of presentatie. De ene persoon krijgt eerder stress dan de ander. Je kunt stress krijgen door:
- Wrijving in relaties
- Werk
- Zorgen over je toekomst
- Een drukke agenda
- Eisen die je jezelf oplegt
- Eisen die een ander je oplegt
- Zorgen om je gezondheid
- Geldzaken
- Negatieve gedachten
Hoe beïnvloedt stress je gedrag?
Als je stress ervaart wordt het stofje adrenaline aangemaakt, zodat je lichaam zeer alert reageert in geval van nood of plotselinge gebeurtenissen. Als de stress langdurig aanhoudt, wordt het hormoon Cortisol aangemaakt. Cortisol zorgt ervoor dat je in een staat van paraatheid blijft. Je hersenen maken dan overuren en raken overprikkeld. Je reageert feller op prikkels van buitenaf en je kunt lichamelijke klachten krijgen door de constante spanning die je ervaart. Deze klachten kunnen je gedrag en dagelijks leven gaan beïnvloeden. Je zit niet lekker in je vel en gaat je afreageren op je omgeving.
Stress oplossen
Om van je stress af te komen kun je meerdere mogelijkheden uitproberen. Je kunt proberen om de oorzaak van de stress op te lossen, zodat je minder stress zult ervaren. Als dit niet gaat, is het belangrijk goed om te leren gaan met stress. Dit betekent meestal het vinden van een juiste balans tussen je lichaam en geest. Ruste nemen is niet genoeg, meestal kom je mentaal pas tot rust wanneer je fysiek inspant, zoals bij sporten. Andere activiteiten die hier aan bijdragen zijn: yoga, meditatie of andere ontspanningsoefeningen.
Hulp nodig?
Het is vaak lastig om je stressklachten helemaal zelf op te lossen. Je kunt namelijk niet elke oorzaak zelf wegnemen. Ook kan het lastig zijn om goed om te gaan met stress, omdat je lichaam – inclusief je hersenen – bepalen hoe je op prikkels reageert. In zo’n geval heb je zelf weinig bewuste invloed. Daarnaast zijn er gedragingen die aangeleerd zijn en die je zowel bewust als onbewust kunt uiten. Het kan dan helpen om hulp te zoeken, bezoek eerst je huisarts die je vervolgens kan doorverwijzen.
Cognitieve gedragstherapie bij stressgerelateerde klachten
Hieronder bespreken we hoe cognitieve gedragstherapie succesvol kan zijn bij stressgerelateerde klachten.
Als je niet lekker in je vel zit, of ongewenste symptomen ervaart en je weet niet hoe dit komt, kan dit extra stress opleveren. Bij deze onzekerheid kan cognitieve gedragstherapie een uitkomst bieden.
De uitkomst van cognitieve gedragstherapie
Simpel gezegd, kun je aan de hand van cognitieve gedragstherapie een tactiek bepalen die je kunt inzetten om met een stressvolle situatie om te gaan. De therapie bestaat uit een aantal onderdelen. Samen zorgen deze ervoor dat je een nieuwe manier van handelen hebt aangeleerd om je, in het geval van een confrontatie met stress, op een andere manier met een stressvolle situatie om te laten gaan. Met de uitkomst van cognitieve gedragstherapie kun je je eigen aangeleerde manier van reageren doorbreken.
De aanpak van cognitieve gedragstherapie
Eerst zul je met de therapeut op zoek gaan naar je gedrag, gewoontes, houdingen en gevoelens die je in de weg zitten. Als je eenmaal weet wat het probleem is, kun je achterhalen hoe je dit moet veranderen. Je stelt samen met de therapeut doelen en een plan van aanpak op om deze doelen te bereiken. Je gaat vooral werken aan de manier van reageren en denken.
5G-schema
Het 5G-schema wordt vaak gebruikt bij cognitieve gedragstherapie. De 5 g’s zijn gebeurtenis, gedachten, gevoelens, goede bedoeling en gevolgen. Hieronder zie je een voorbeeld van het 5G-schema die de therapeut kan gebruiken tijdens de therapie.
Meer informatie
- Wat is cognitieve gedragstherapie? (Solvo.nl)
